Wierzymy, że uporządkowanie przestrzeni miejskiej leży w naszym wspólnym interesie. Dlatego zapraszamy do oglądania – i działania!

Forteczny Park Kulturowy w Srebrnej Górze, Park Kulturowy Kotliny Zakopiańskiej czy Miasto Tkaczy w Zgierzu – oto przykłady wykorzystania możliwości, jakie daje ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Znajdują się w niej m.in. zapisy dotyczące krajobrazów kulturowych. Krajobraz bowiem stanowi niezwykle ważny element naszego dziedzictwa kulturowego, dlatego należy go chronić, i to chronić mądrze. Czyli jak? Kompetentnej i kompleksowej odpowiedzi na to pytanie udziela kampania społeczna „Krajobraz Mojego Miasta”. Została ona zainicjowana w 2016 roku przez prof. Magdalenę Gawin, Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalnego Konserwatora Zabytków, a koordynację projektu powierzono Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa. Organizatorzy postawili sobie za cel promowanie – głównie wśród władz samorządowych, ale także lokalnych organizacji czy po prostu mieszkańców – działań służących poprawie estetyki i ładu przestrzennego polskich miast, miasteczek i gmin wiejskich. W 2021 roku realizowana jest druga edycja projektu.

Z krajobrazem obcujemy przede wszystkim przez doświadczenia wzrokowe, a zatem najwłaściwszą formą przedstawienia kwestii z nim związanych wydaje się film. Dlatego Narodowy Instytut Dziedzictwa zrealizował ponad półgodzinny dokument, w którym piękne zdjęcia historycznej zabudowy miast łączą się z mocnym przekazem merytorycznym. Eksperci z dziedziny ochrony zabytków i osoby bezpośrednio zaangażowane w tworzenie parków kulturowych dzielą się w nim swoją wiedzą i doświadczeniem.

Poruszony został tu problem, z jakim boryka się wiele polskich miejscowości. W dobie intensywnej komercjalizacji, w przekonaniu, że „reklama dźwignią handlu”, zabytkowe fasady budynków często traktuje się jak powierzchnie reklamowe. Powinniśmy przeprowadzać renowacje, by chronić i z dumą eksponować to, co stanowi o prawdziwej wartości naszego miejsca zamieszkania – przypomina o historii i dziedzictwie regionu. Tymczasem zabytkowe budowle zasłaniamy szyldami, bilbordami i wielkoformatowymi płachtami reklam. W nadziei na wymierny zysk. Niestety jednocześnie zubożamy samych siebie pod względem niematerialnym: miejscowość traci walory estetyczne i zapoznane zostają jej walory historyczne, a mieszkańców pozbawia się poczucia nie tylko komfortu, ale także – zwłaszcza! – przynależności i tożsamości.

Poprzez kampanię „Krajobraz Mojego Miasta” Narodowy Instytut Dziedzictwa pragnie pokazać, w jaki sposób godzić potrzeby gospodarcze z troską o dziedzictwo kulturowe i ład przestrzenny. Między innymi po to powstał film. Pokazano w nim przykłady ciekawych rozwiązań dotyczących umieszczania reklam, ale zawarto też cenne  wskazówki odnoszące się do małej architektury, rynków, miejsc handlu, strefy sacrum, estetyki ulic oraz zieleni miejskiej. Mamy nadzieję, że stanie się to inspiracją – przede wszystkim dla samorządów – do efektywnego działania na rzecz ładu w przestrzeni publicznej i ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego.

By przesłanie kampanii dotarło do jak najszerszego grona, w tym także osób za szczególnymi potrzebami, Narodowy Instytut Dziedzictwa wzbogacił pierwotną wersję filmu o napisy. Jesteśmy przekonani, że ta nowa funkcjonalność okaże się przydatna nie tylko dla odbiorców, którym jest szczególnie dedykowana. Wierzymy, że im więcej samorządowców, działaczy i członków miejscowych społeczności pozna problemy przestrzeni miejskiej i sposoby ich rozwiązywania, tym większe szanse, że kampania „Krajobraz Mojego Miasta” przyniesie spodziewane efekty – z pożytkiem dla nas wszystkich.

Wzbogacona wersja filmu jest już dostępna na kanale YouTube NID. Serdecznie zapraszamy do oglądania! http://bityl.pl/HAQCd