Od 2016 roku trwa kampania społeczna „Krajobraz Mojego Miasta”, której celem jest walka z wszechobecnymi zjawiskami, obrazowo nazwanymi „betonozą” i „reklamozą”. Co o krajobrazie polskich miast sądzi Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa?

Panie Dyrektorze, dlaczego NID prowadzi kampanię „Krajobraz Mojego Miasta”?

Bartosz Skaldawski: Kampanię prowadzimy ponieważ istnieje paląca potrzeba uświadamiania, że wygląd wielu polskich miejscowości to realny problem. Konieczne są edukacja i przekonywanie zarówno mieszkańców, jak i samorządowców, że wspólna przestrzeń stanowi wartość, a harmonijnie ukształtowany krajobraz, wolny od nadmiaru reklam i stosowanego bez umiaru betonu, jest gwarantem dobrostanu mieszkańców naszych miast i miejscowości.

Co jest celem kampanii?

BS: Chcemy w maksymalnie szerokim zakresie naświetlić problemy, z jakimi się obecnie borykamy. Są one ujęte w spocie promującym tegoroczną kampanię, a dla mieszkańców i przyjezdnych uwidaczniają się w momencie, kiedy przykładowo próbują znaleźć atrakcyjny kadr do zrobienia zdjęcia. W wielu miejscowościach uchwycenie takiego kadru jest wręcz niemożliwe, ponieważ piękne krajobrazy miejskie zasłonięte zostały krzykliwymi, odpychającymi reklamami albo zalane betonem.

Jak zatem z tą „betonozą” lub „reklamozą” walczyć?

BS: Najlepszym narzędziem, które daje nam Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, jest park kulturowy – i to narzędzie mocno promujemy wśród samorządów. Dotychczas udało nam się przeszkolić ponad 200 gmin. Zaczęto w nich zwracać uwagę na kwestie, o których mówimy w kampanii. Warto pamiętać, że parki kulturowe nie tylko poprawiają estetykę zamieszkiwanej przez nas przestrzeni, ale także zwiększają atrakcyjność turystyczną miast.

Jak utworzyć park kulturowy?

BS: Park kulturowy powołuje rada gminy, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków, na podstawie uchwały. W terminie trzech miesięcy od podjęcia tej uchwały rada gminy zobowiązana jest podjąć kolejną uchwałę: o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Aby jak najlepiej wesprzeć gminy w podejmowaniu kolejnych kroków, Narodowy Instytut Dziedzictwa przygotował serię materiałów i filmów instruktażowych, które dostępne są na stronie http://krajobrazmojegomiasta.pl/.

Czy ma Pan nadzieję, że ten krajobraz się zmieni na lepsze?

BS: Głęboko w to wierzę. Wydaje mi się, że nikt nie chce, abyśmy mieli w Polsce smutny krajobraz betonowej pustyni. Mamy świetne narzędzia prawne, mamy przykłady doskonałych parków kulturowych, a także przykłady zaangażowania mieszkańców i samorządów. Wieść o tym, że naprawdę można żyć inaczej i dbać o nasze dziedzictwo, musi się nieść. Troska o zachowanie dziedzictwa kulturowego Polski to nasza wspólna odpowiedzialność.