Bezpieczeństwo jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Nic więc dziwnego, że od zarania dziejów starano się ją zaspokajać. Sposób rozumienia bezpieczeństwa jednak ewoluował przez wieki – wraz ze zmieniającymi się zagrożeniami: od dzikich zwierząt i głodu, poprzez wojny i epidemie, po globalne zatrucie środowiska. Od neolitu bezpieczne schronienia zapewniano sobie poprzez przemyślaną organizację ludzkich siedzib. Fortyfikowano wejścia do jaskiń, lokowano osady na wzgórzach i bagnach. Z czasem militarny krajobraz stał się wszechobecny. Mury miast, zamki, drogi – wszystko to służyło bezpieczeństwu. Budowano je na tyle solidnie, że nawet kiedy traciły użyteczność, pozostawały na swoim miejscu i stopniowo wrastały w krajobraz. Dziś mają wartość historyczną, ekologiczną, kompozycyjną, a także turystyczną.

Twierdze nieistniejącej już monarchii austro-węgierskiej są najlepszym przykładem wartości wspólnego technicznego i historycznego dziedzictwa narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Artyleria dalekosiężna zatrzymała rozwój fortyfikacji bastionowej, kleszczowej i poligonalnej, otwierając erę fortów, twierdz pierścieniowych, a w końcu fortyfikacji rozproszonej, broniącej granic krajów poprzez fronty ufortyfikowane. Paradoksalnie krajobraz uformowany jako przyszłe pole walk fortecznych wygląda jak pokojowy, parkowy, romantyczny pejzaż w typie ogrodów angielskich.

Za przykład może posłużyć Twierdza Kraków – zabytkowy układ budowli i urządzeń obronnych oraz specyficznie kształtowanej przestrzeni miejskiej i podmiejskiej, powstały w okresie od XVIII do XX wieku. Układ ten jest wynikiem funkcji militarnych, pełnionych przez miasto od schyłku I Rzeczypospolitej aż po odzyskanie niepodległości. Tworzą go specyficzne zespoły krajobrazowe o znaczących wartościach historycznych i kompozycyjnych. Fenomen twierdzy jako olbrzymiego świadomie kształtowanego zespołu (większego niż dzisiejsze Miasto Kraków), jej wartości historyczne, pamiątkowe, ekologiczne, estetyczne (w odniesieniu do budowli), krajobrazowe (w odniesieniu do zespołu), kompozycyjne (w strukturze miasta), społeczne itp. są czytelne i zrozumiałe, a sama twierdza jest możliwa do objęcia ochroną tylko jako zabytkowy krajobraz warowny. Ten i podobne krajobrazy, znane z krwawych walk z okresu I wojny światowej, obecnie pełnią funkcje otwartych muzeów i wielkich kompleksów zieleni. Są one też uwzględniane w planach rozwoju miast.

Zarządzanie tak specyficznym rodzajem krajobrazu stało się elementem budowania wizerunku miast, a nawet całych regionów oraz szansą na wzbogacenie oferty turystycznej. Związek architektury obronnej z krajobrazem bywa promowany poprzez wykorzystanie znakomitych walorów widokowych, a obiekty, często na wpół zrujnowane, po niezbędnym zabezpieczeniu są udostępniane zwiedzającym (np. zamki Jury Krakowsko-Częstochowskiej).