W dniu 13 października 2017 r. w ramach festiwalu otwarcia nowej siedziby Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach odbyła się uroczysta promocja publikacji „Gont’” pod redakcją Ewy Caban, wydanej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Regionalny Instytut Kultury. Publikacja jest podsumowaniem sesji „Zmierzch gontu?” zorganizowanej w ramach wojewódzkiej inauguracji 24. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa w Muzeum Beskidzkim im. Andrzeja Podżorskiego w Wiśle. To obszerne wydawnictwo, powstałe z inicjatywy Koła Kochającego Kurlawe Chaty, porusza rzeczoną problematykę na wielu płaszczyznach, odwołując się zarówno do etnograficznego opisu tradycyjnego warsztatu wyrobu gontów, a na jego wykorzystaniu we współczesnej architekturze kończąc.
Gont, zwany na Śląsku Cieszyńskim szyndziołem, to tradycyjny materiał budowlany stosowany w budownictwie regionalnym od wieków. Jak wiemy, istotne znaczenie w tego typu budownictwie odgrywa forma dachu, wynikająca zarówno z warunków atmosferycznych, lokalnych tradycji, jak i rzeczonego rodzaju pokrycia. Wykorzystywanie miejscowych materiałów, stosowanie określonych tradycją gabarytów zabudowy pozwala na harmonijne wpisanie budynków w krajobraz kulturowy polskich wsi i miasteczek. Celem wydawnictwa jest więc podkreślenie walorów historycznego pokrycia gontowego, jak i zwrócenie uwagi na problem systematycznego wypierania go przez współczesne i obce miejscowej, historycznej praktyce materiały.
Gont to jeden z symboli rejonu beskidzkiego – element budujący tożsamość regionalnej architektury. Wydana przez nas książka ma nie tylko pokazywać kulturową i historyczną wartość tego rodzaju pokrycia dachu, ale również zachęcać do stosowania go współcześnie. Myśl ta spójna jest z ideą kampanii „Krajobraz mojego miasta”, która również postuluje ochronę lokalnego krajobrazu kulturowego. – mówi Agnieszka Olczyk, kierownik Oddziału Terenowego NID Katowice.