Autor: Ewa Kaczmarek

Miasta z licznymi terenami zieleni, gdzie królują rodzime gatunki roślin. Zadbane fasady budynków, bez szpecących je i kłujących w oczy reklam czy billboardów. Efektownie zaprojektowana i dobrze utrzymana przestrzeń. Polska, która przyciąga turystów wyjątkowymi smakami, nietuzinkową architekturą i zapierającym dech w piersiach krajobrazem. Oto cele kampanii społecznej „Krajobraz Mojego Miasta”. Z pomocą naszych Ambasadorów – osób znanych, dla których ważne jest, jak prezentują się polskie aglomeracje i miasta – chcemy pokazać potrzebę i istotę ochrony krajobrazu miejskiego.

„Estetyka otoczenia to nie sprawa gustu. Estetyka to inwestycje, turystyka, to rozwój Twojego miasta” – zauważa pomysłodawczyni kampanii prof. IH PAN Magdalena Gawin, Wiceminister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Generalny Konserwator Zabytków. Należy zatem w pierwszej kolejności zadbać o wygląd miasta, bo dzięki temu jego rozwój nabierze rozpędu. „Motorem rozwoju miejsca, regionu, kraju są nie tylko fabryki czy przemysł. Likwidując reklamy, zazieleniając ulice i place, odnawiając kamienice, zwiększamy atrakcyjność turystyczną danego miejsca. Dajemy mu drugie życie!” – komentuje Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa. A Robert Gonera, aktor teatralny i filmowy, dodaje: „Małym świadomym gestem możemy uczynić miasto pięknym”. Co więc należy zrobić?

Park kulturowy – chroń to, co dla Ciebie ważne

Najlepszym sposobem na ochronę obszarów szczególnie ważnych dla mieszkańców i atrakcyjnych dla turystów, a tym samym na ochronę krajobrazu jest stworzenie parku kulturowego. „Nasze miasta mogą być piękniejsze. Pora uwierzyć w to, że Polska to kraj pełen ciekawej architektury i dobrej przestrzeni, o którą musimy razem zadbać” – przekonuje Jan Mencwel, aktywista miejski i animator kultury. Wtórują mu podróżnicy i twórcy internetowi Zofia Samsel oraz Jakub Tolak: „Oczyśćmy otaczającą nas przestrzeń – Polska jest piękna!”.

Parki kulturowe są ustanawiane przez  władze samorządowe we współpracy z lokalnymi stowarzyszeniami, miłośnikami dziedzictwa kulturowego i osobami emocjonalnie związanymi z danym miejscem. Rada miasta może powołać do życia park kulturowy i przyjąć program jego ochrony jako obowiązujące prawo miejscowe.

Ustanowienie parku kulturowego stwarza warunki, które pozwalają zachować wartości zabytkowe danej przestrzeni i sprzyjają harmonijnemu rozwojowi miasta, a lokalnej społeczności zapewniają satysfakcję z życia w urokliwym miejscu. „Miasto to ludzie i nasze codzienne otoczenie: to elementy, które mijamy każdego dnia, a nie tylko pocztówkowe widoki. Dlatego miasto musi być zrobione porządnie” – podsumowuje Magdalena Milert, architektka, urbanistka i blogerka.

Dialog i współpraca

Głównymi elementami kampanii są film i spot, które jasno pokazują problemy związane z organizacją przestrzeni miejskiej i proponują mądre ich rozwiązania. Przywoływane są tu przykłady zabytków nie tylko powszechnie rozpoznawanych – jak kościoły, zamki czy pałace – wraz z ich historycznym otoczeniem, ale także tych nie zawsze kojarzonych z dziedzictwem kulturowym, jak zabytki przemysłowe. „Krajobraz i tradycja – to nasze największe skarby, za które musimy wziąć odpowiedzialność” – przekonuje Krzysztof Trebunia-Tutka, muzyk, architekt, pedagog i miłośnik Podhala. „Chrońmy unikalną tożsamość każdego regionu” – dodaje muzyk Sebastian Karpiel-Bułecka.

Organizatorom akcji zależy również, by zwrócić uwagę na zabytki wcale nieoczywiste, niezauważane, nieobecne w powszechnej świadomości, jak układy urbanistyczne i podziały własnościowe, mała architektura i wystrój wnętrz czy historyczne nasadzenia określonych gatunków drzew.

Ponadto kampania prezentuje różnorodne formy i narzędzia ochrony dziedzictwa kulturowego, do których należą m.in.: rejestr zabytków, lista Pomników Historii, lista światowego dziedzictwa UNESCO, gminne i wojewódzkie ewidencje zabytków czy miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Wszystko po to, by zachęcić do odkrywania i zmieniania miast.

Aktorzy, muzycy, aktywiści, podróżnicy – Ambasadorowie kampanii, choć jest ich wielu, mają jeden cel: uświadomić społeczeństwu, samorządom i mediom, że krajobraz każdego miasta i aglomeracji ma znaczenie, dlatego warto starać się, by  Polska stawała się coraz atrakcyjniejsza. „Krajobraz i miejska przestrzeń, tak jak powietrze, są dobrem wspólnym, i tak jak powietrze powinny być chronione” – puentuje Wiktor Lach, społeczny opiekun zabytków.

30 maja 2017 roku o godz. 13.00 na terenie Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej przy ul. Tymienieckiego 22 odbędzie jest kolejna wojewódzka premiera filmu „Krajobraz mojego miasta”, w ktorej udział weźmie: prof. Małgorzata Rozbicka, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Mirosław Suski, Dyrektor Generalny Wojewódzkiego Urzędu w Łodzi. 

Po filmie odbędą się trzy prezentacje tematyczne: 
– Prezentacja miasta Kutno pt. „Jak samorządy pozyskują środki finansowe na rewitalizację przestrzeni miejskiej” 
– Prezentacja pt. „Księga standardów ulicy Piotrkowskiej” 
– Prezentacja nt. rewitalizacji obiektów ŁSSE S.A. 

Relacja z konferencji dostępna jest w zakładce „premiery filmowe dla samorządów„.

XIX-wieczny dom przy Placu Czarnieckiego 10 ma też swoje dźwięki. Trzeszczą w nim schody i deski. Skrzypią klamki, zapadki i szyberki. W ogrodzie szumią gałęzie jabłoni, śpiewają ptaki i delikatnie szumi Narew. Każdy z tych głosów i historii zna jego właścicielka – Maria Markiewicz. Pielęgnuje wspomnienia między innymi o budowniczym domu – pradziadku Maksymilianie Kieslingu czy o matce – Alicji Matusiewicz. Pani Maria ma świadomość tego, że opowieści są częścią dziedzictwa Tykocina, dlatego chętnie się nimi dzieli.

Do reportażu Joanny Sikory powstał fotokast Moniki Kalickiej „Plac Czarnieckiego 10”.

Zapraszamy do zapoznania się z reportażem i fotokastem: http://www.radio.bialystok.pl/reportaz/index/id/145170

 Jednym z kluczowych aspektów prowadzenia kampanii Krajobraz Mojego Miasta są szkolenia dla przedstawicieli samorządów (urzędów gminnych, miejskich i starostwa powiatowego), a także organizacji pozarządowych, lokalnych aktywistów, przedsiębiorców, właścicieli i zarządców zabytków – a więc wszystkich grup, które poprzez swoją działalność włączają się w zarządzanie dziedzictwem na szczeblu gminnym i kształtowanie przestrzeni publicznej.

Szkolenia dotyczą społecznych, kulturowych i prawnych aspektów projektowania przestrzeni miejskiej oraz gospodarowania nią. Zajęcia wspierane są warsztatami, podczas których uczestnicy pracują wspólnie nad rozwiązaniem problemów opartych o konkretne sprawy lokalne. Podczas szkoleń poruszane są takie zagadnienia jak: dziedzictwo w planowaniu strategicznym rozwoju gminy, narzędzia prawne ochrony zabytków, rozwój przedsiębiorczości lokalnej w oparciu o dziedzictwo czy sposoby na zagospodarowanie zabytków – dobre praktyki i przykłady.

W roku 2017 przedstawiciele Narodowego Instytutu Dziedzictwa przeprowadzili 6 szkoleń w powiatach:

• kluczborskim,
• wałbrzyskim,
• wołomińskim,
• żorskim,
• żagańskim,
• opatowskim.

Na jesień 2017 roku zaplanowane są kolejne 3 szkolenia, które odbędą się w powiatach:

• pyrzyckim (we wrześniu),
• tucholskim (w październiku),
• polkowickim (w listopadzie).

W dniach 5-6 czerwca 2017 roku w Smardzewicach (k. Tomaszowa Mazowieckiego) odbyło się coroczne seminarium szkoleniowe Wojewody Łódzkiego z cyklu: „Planowanie przestrzenne w świetle ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz proces budowlany w świetle ustawy prawo budowlane”, dedykowane pracownikom gmin i starostw z terenu województwa łódzkiego, zajmującym się gospodarowaniem przestrzenią, prowadzącym postępowania z zakresu prawa budowlanego i aktywnie uczestniczącym w procesach inwestycyjnych na terenie naszego regionu.

W seminarium poświęconym m.in. zmianom w przepisach z zakresu planowania przestrzennego i budownictwa oraz Kodeksowi Urbanistyczno – Budowlanemu udział wzięło niemal 200 przedstawicieli administracji rządowej, samorządowej oraz pracowników powiatowych jednostek samorządowych.

Na szkoleniu zaprezentowano i omówiono kluczowe fragmenty filmu „Krajobraz mojego miasta”, dotyczące m.in. lokalizacji reklam w przestrzeniach publicznych, tworzenia parków kulturowych oraz poprawy estetyki placów, które stały się motywem przewodnim prezentacji p. Beaty Konieczniak, Zastępcy Dyrektora Wydziału Infrastruktury i Rolnictwa w Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi.

Podkreślając rolę samorządów w zarządzaniu przestrzenią miejską/gminną, odniosła się do obecnie obowiązujących przepisów prawa umożliwiających gminom walkę z chaosem w przestrzeniach publicznych, takich jak uchwały rad gmin w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, reklam i ogrodzeń czy też uchwały w sprawie parków kulturowych. Zwróciła także uwagę na konieczność przeprowadzania kompleksowych analiz urbanistyczno-architektonicznych, mających istotne przełożenie na prawidłowe zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy w zakresie wymagań ładu przestrzennego.

Na zakończenie prezentacji, p. Konieczniak zachęciła uczestników szkolenia do zapoznania się z pełną wersją filmu pt.: „Krajobraz mojego miasta” dostępnego na stronie internetowej www.krajobrazmojegomiasta.pl oraz popularyzacji idei kampanii wśród osób odpowiedzialnych za kreowanie ładu przestrzennego polskich miast i gmin.

W 2017 roku przypada 25. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa, które odbędą się w dniach 9-10 i 16-17 września 2017 roku w całym kraju. Inauguracja ogólnopolska zaplanowana jest na 9 września w Poznaniu, a organizowana jest we współpracy z Bramą Poznania – pierwszym w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa.

Europejskie Dni Dziedzictwa to największy w Europie projekt społeczny i edukacyjny, a zarazem najważniejsze święto zabytków kultury Starego Kontynentu. Ich idea narodziła się 3 października 1985 roku w Granadzie w Hiszpanii podczas II Konferencji Rady Europy, na której minister kultury Francji zaproponował zorganizowanie w całej Europie zainicjowanych we Francji w 1984 roku Dni Otwartych Zabytków. Wówczas po raz pierwszy bezpłatnie udostępniono zwiedzającym obiekty, do których dostęp dotychczas był ograniczony. Inicjatywa cieszyła się tak dużym zainteresowaniem, że w 1991 roku zainspirowała Radę Europy do ustanowienia Europejskich Dni Dziedzictwa.

Narodowym Instytut Dziedzictwa jest ogólnopolskim koordynatorem EDD, każdorazowo też proponuje przewodni temat. W związku z tym, że 25. edycja odbędzie się pod hasłem „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”, NID zorganizował szkolenie dla wojewódzkich koordynatorów EDD by przybliżyć ideę przyświecającą tegorocznej edycji.

Spotkanie odbyło się 23 marca 2017 roku w Warszawie. Tegoroczny temat EDD ma przede wszystkim zwrócić uwagę na to, jak ważna jest dbałość o estetykę miast, miasteczek, planowanie przestrzenne w zgodzie z ich historyczną zabudową oraz układem i ściśle związany jest z tematem kampanii społecznej „Krajobraz mojego miasta”, podczas szkolenia odbyła się prezentacja idei kampanii.

Podstawowym materiałem podczas szkolenia był film „Krajobraz mojego miasta” oraz strona internetowa krajobrazmojegomiasta.pl, która zawiera szereg materiałów mogących stanowić inspirację do działań w regionach.

Po filmie odbyła się dyskusja na temat możliwości wykorzystania filmu i innych narzędzi kampanii podczas działań związanych z organizacją EDD w poszczególnych województwach. Koordynatorzy zostali zachęceni także do rozpropagowania wśród około 500 organizatorów wrześniowych wydarzeń gotowych scenariuszy zajęć edukacyjnych przygotowanych przez NID (zarówno dla dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych), które mają uwrażliwić na działania w przestrzeni publicznej, poznać zarówno dobre, jak i złe praktyki tak, by samemu móc aktywnie wpływać na wspólną przestrzeń.

Uczestnicy szkolenia otrzymali także zestaw materiałów informacyjnych i edukacyjnych związanych z tematem.

29 września 2017 r. w Muzeum Miasta Łodzi przy ul. Ogrodowej 15 w Łodzi, odbędzie się konferencja naukowa z cyklu „Światło i kolor w architekturze i przestrzeniach publicznych – o świadomy kreowaniu wizerunku miasta”, organizowana przez Fundację Lux Pro Monumentis, jako wydarzenie towarzyszące VII edycji Festiwalu Kinetycznej Sztuki Światła Light.Move.Festiwal.
Podczas konferencji referat pt. „Krajobraz mojego miasta. Dbajmy o naszą przestrzeń wspólną” wygłosi Wioletta Łabuda-Iwaniak, rzecznik prasowy Narodowego Instytutu Dziedzictwa. W trakcie wydarzenia wyświetlony zostanie również film „Krajobraz mojego miasta”, będący głównym narzędziem kampanii społecznej o tym samym tytule mającej na celu zwrócenie uwagi na występujący w wielu polskich miastach chaos w przestrzeni publicznej oraz zwiększenie świadomości i poczucia odpowiedzialności władz samorządowych za ochronę lokalnego dziedzictwa.

Celem Konferencji jest wymiana poglądów na temat potrzeb i możliwości rozwoju współczesnych miast/gmin oraz propagowanie projektów, opartych na nowoczesnych, ekologicznych technologiach, mających na celu kreowanie spójnych, estetycznych, funkcjonalnych i przyjaznych mieszkańcom oraz środowisku naturalnemu przestrzeni publicznych. To bowiem przestrzeń publiczna sprzyja zacieśnianiu więzi międzyludzkich, umacnianiu tożsamości kulturowej oraz budowaniu kapitału społecznego, jak również jest wizytówką miasta mającą bezpośredni wpływ na jego promocję.
Swoją wiedzą – z zakresu architektury, urbanistyki, rewitalizacji, ochrony zabytków, designu oraz ekologii – podzielą się specjaliści reprezentujący następujące instytucje:  Narodowy Instytut Dziedzictwa, Urząd Miasta Łodzi, Politechnikę Krakowską, Politechnikę Poznańską oraz Fundację Lux Pro Monumentis. Wystąpienia prelegentów będą dotyczyły: kampanii społecznej „Krajobraz mojego miasta”; realizacji w przestrzeni miejskiej rzeźb, murali i mebli urbanistycznych; rewitalizacji Księżego Młyna; zastosowania i znaczenia jednobarwnego oświetlenia R-G-B w architekturze, futurystycznej wizji metropolii oraz tajników tworzenia VII edycji Festiwalu Kinetycznej Sztuki Światła Light.Move.Festival.
Konferencja skierowana jest do wszystkich grup społecznych, uczestniczących w budowaniu wizerunku miasta, w tym do pracowników różnych szczebli administracji publicznej, projektantów – architektów i urbanistów, plastyków, designerów oraz członków stowarzyszeń, fundacji, organizacji społecznych i samorządowych.   Po zakończeniu Konferencji serdecznie zapraszamy do udziału w VII edycji Festiwalu Kinetycznej Sztuki Światła Light.Move.Festival. Łódź 2017. W tym roku Festiwal zabierze Państwa w niezwykła podróż  świetlnym szlakiem awangardy, na którym ujrzycie Państwo 55 podświetlonych artystycznie kamienic z wyjątkową oprawą muzyczną i aż 38 instalacji świetlnych, projekcji wielkoformatowych i animacji. Ci z Państwa, którzy zechcą zobaczyć wszystkie atrakcje na najdłuższej trasie, będą mieli do pokonania 15 kilometrów.
Udział w konferencji jest bezpłatny.

Więcej na temat obszaru festiwalowego i jego atrakcji:http://lmf2016.lmf.com.pl/obszar-i-glowne-atrakcje-lmf-2017-2/https://www.facebook.com/LightMoveFestival/

• Formularz rejestracyjny
• Program konferencji

8 września 2017 r. (piątek) o godz. 11.00, w siedzibie Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu odbyła się konferencja prasowa poprzedzająca premierę wojewódzką filmu „Krajobraz mojego miasta”. 
W konferencji udział wzięły: Marlena Maląg, Wicewojewoda Wielkopolski, prof.Małgorzata Rozbicka, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Jolanta Goszczyńska Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków. 
W trakcie spotkania omówiono ogólne założenia kampanii społecznej „Krajobraz mojego miasta” oraz przedstawiono rolę samorządów w kształtowaniu przestrzeni publicznej miast woj. Wielkopolskiego. 
Po konferencji prasowej odbyło się spotkanie z wielkopolskimi samorządowcami pt.” Zarządzanie krajobrazem miasta”. Do grona prelegentów dołączyła Ewa Bortkiewicz, Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków MKiDN, która odczytała list prof. Magdaleny Gawin, Wiceminister Kultury, Generalnego Konserwatora Zabytków i pomysłodawczyni kampanii. W panelu udział wzięło około 130 przedstawicieli organów administracji samorządowej. 
Podczas konferencji specjaliści, historycy sztuki, znawcy z zakresu komunikacji miejskiej oraz naukowcy przedstawili zagadnienia związane z zarządzaniem przestrzenią publiczną: zielenią, reklamami zewnętrznymi oraz szeroko pojętą ochroną miejsc zabytkowych. Prelegenci mówili też o dobrych praktykach i szansach, jakie daje dbanie o przestrzeń miejską. Spotkanie zakończyła dyskusja dot. zmian w projektowaniu przestrzeni publicznej oraz korzyści jakie niosą one za sobą.

Od piątku 15. września na antenach TVP będzie można zobaczyć 3 spoty, które promują kampanię Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa „Krajobraz mojego miasta”. Spoty przenoszą widza w świat popularnego i lubianego serialu „Ranczo”, by pokazać, jak można sobie radzić z konkretnymi problemami w przestrzeni miast i wsi.

Aktualnie kampanię promują także 3 spoty wyprodukowane przez NID we współpracy z TVP. Spoty zrealizowane zostały w scenerii znanej z serialu „Ranczo”. Mieszkańcy Wilkowyj w rozmowach z panią wójt przedstawiają problemy związane z estetyką przestrzeni wsi. Pierwszy spot dotyczy natłoku reklam – problemu, który dotyka bardzo wiele polskich miast i wsi. Tematem drugiego spotu jest polska zieleń w miastach i wsiach. W trzecim spocie bohaterowie poruszają temat nieestetycznych płotów i ogrodzeń, a także dachów, wysokości i innych elementów budownictwa mieszkalnego.

Spoty można obejrzeć w zakładce spoty społeczne.

Informacji na temat kampanii społecznej i spotów udziela Rzecznik Prasowy NID:

Wioletta Łabuda-Iwaniak

wlabuda@nid.pl

tel. 22 826 02 39 wew. 139

15 września 2017 roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego odbyła się konferencja naukowa pt. Park kulturowy a ochrona krajobrazu, której inicjatorem i partnerem był Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Opolu. W wydarzeniu udział wzięły m.in.: prof. Magdalena Gawin, Wiceminister Kultury, Generalny Konserwator Zabytków oraz Violetta Porowska, Wicewojewoda Opolski. Temat konferencji ściśle powiązany był z kampanią społeczną „Krajobraz mojego miasta” prowadzoną przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Podczas konferencji prelegenci omówili takie problemy, jak: płaszczyzny konfliktu interesów w obszarze prawnej ochrony krajobrazu, park kulturowy a ustawa krajobrazowa – konkurencja czy uzupełnienie, a także podzielili się doświadczeniami z funkcjonowania uchwalonych parków kulturowych.

Uczestnicy konferencji obejrzeli film pt. „Krajobraz mojego miasta”, wyprodukowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa z inicjatywy prof. Magdaleny Gawin, Wiceminister Kultury, Generalnego Konserwatora Zabytków, który jest jednocześnie podstawowym narzędziem kampanii społecznej o tym samym tytule.

W konferencji, oprócz dziennikarzy, przedstawicieli samorządów województwa opolskiego, specjalistów w zakresie projektowania przestrzeni publicznej i ochrony zabytków udział wzięła także młodzież Zespołu Szkół Budowlanych, która uczestniczyła wcześniej w specjalnych warsztatach plastycznych połączonych z projekcją filmu „Krajobraz mojego miasta” mających na celu wzbudzenie zainteresowania i uwrażliwienie młodzieży  na problem estetyki przestrzeni miejskiej. Warsztaty przygotował i poprowadził pracownik OT NID w Opolu.

 
Dopełnieniem konferencji były przygotowane w całości przez pracowników Oddziału terenowego NID w Opolu specjalne warsztaty terenowe, prezentujące walory krajobrazowe i kulturowe Wyspy Pasieka w kontekście ich oceny z punktu widzenia utworzenia parku kulturowego. Zajęcia poprowadziła Agnieszka Sałyga-Rzońca, architekt krajobrazu z OT Opole. Pracownicy NID przygotowali także ankietę dotyczącą m.in.: estetyki opolskiej przestrzeni miejskiej, regulacji prawnych w projektowaniu przestrzeni publicznej w Opolu, którą mieszkańcy miasta mogli wypełniać w dniach 9-16 września.

Konferencja i wydarzenia towarzyszące odbyły się w ramach 25. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa, których tematem jest „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”. Koordynatorem EDD w Polsce jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Zapraszamy również do obejrzenia wywiadu z prof. Magdaleną Gawin na antenie TVP Opole.

Organizator:
Uniwersytet Opolski – Wydział Prawa i Administracji
Katedra Prawa Administracyjnego

Partnerzy:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Stowarzyszenie Prawa Finansowego „Aureus”

Program konferencji