Miesiąc: październik 2021

Co Polacy myślą o dziedzictwie? Co o nim wiedzą? Z czym go kojarzą? Jakie znaczenia mu przydają? Które wartości dziedzictwa są dla nich najważniejsze? Czy są zainteresowani jego poznawaniem? Czy czują się za nie odpowiedzialni? Ile są w stanie za nie zapłacić?

Na te i inne pytania odpowiada książka pt. „Dziedzictwo kulturowe w badaniach. Polacy wobec dziedzictwa”. Raport z badań społecznych prezentująca wyniki badań społecznych przeprowadzonych dla Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Publikacja, będąca wspólną inicjatywą Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego inicjuje serię wydawniczą poświęconą prezentowaniu wyników badań społecznych dotyczących dziedzictwa kulturowego.

4 grudnia 2017 r. w Krakowie podczas konferencji „Po co Polakom dziedzictwo? Współczesna rola i znaczenie dziedzictwa w badaniach społecznych” organizowanej  przez Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim eksperci zaprezentowali wyniki  badań szerokiemu gronu odbiorców i przyczynili się do dyskusji na temat znaczeń i roli jaką odgrywa dziedzictwo dla współczesnych Polaków. Wykład wygłosili: dr Krzysztof Kowalski, Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego „O dziedzictwie i jego wykorzystaniu na przełomie XX i XXI wieku”; dr hab. Małgorzata Bogunia-Borowska, Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego „Dziedzictwo w akcji i narracji. Relacje, formy i konteksty dziedzictwa kulturowego” oraz dr hab. Monika Murzyn-Kupisz, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie „Potencjał społeczno-ekonomicznego oddziaływania dziedzictwa kulturowego i wyzwania w jego badaniu”.

Ze strony NID głos zabrali: Bartosz Skaldawski, Z-ca Dyrektora NID, Anna Kozioł i Aleksandra Chabiera z Działu Kształcenia i Wydawnictw. Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii reprezentowali  dr hab. Piotr Nowak, Konrad Stępnik i  Adam Dąbrowski.

W trakcie spotkania Wioletta Łabuda-Iwaniak przekonywała, że kampania społeczna „Krajobraz mojego miasta” jest potrzebna i ważna dla społeczeństwa.

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją!

• Polacy wobec dziedzictwa. Raport z badań społecznych

Już dziś ruszają audycje w Polskim Radiu i jego regionalnych rozgłośniach poświęcone  kampanii społecznej „Krajobraz mojego miasta” oraz jubileuszowej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa.

W ramach tej współpracy przygotowaliśmy dla Państwa ponad  90 audycji, które usłyszeć będzie można m.in. w: Trójce, Polskim Radiu Białystok, Gdańsk, Katowice, Lublin, Rzeszów, Wrocław, Łódź, Pomorza i Kujaw, Poznań, RDC oraz Opole.

5 września 2017 roku o godz. 12.00 w gościem audycji „Za a nawet przeciw” w Programie Trzecim Polskiego Radia będzie prof. Magdalena Gawin, Wiceminister Kultury i Generalny Konserwator Zabytków, która opowie o kampanii „Krajobraz mojego miasta” i zachęci słuchaczy to zabrania głosu w tej sprawie.

Ponadto, 9 września 2017 r. z inauguracji Europejskich Dni Dziedzictwa w Bramie Poznania na żywo będziemy relacjonować wydarzenie za pośrednictwem TVP Poznań oraz Radia Poznań.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy wsparciu Narodowego Instytutu Dziedzictwa, odpowiedzialne jest za organizację i koordynację 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa.

41 lat temu nasz kraj jako jeden z pierwszych ratyfikował Konwencję w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Teraz jako członek Komitetu Światowego Dziedzictwa, którym Polska została w 2013 roku, mamy zaszczyt być gospodarzem 41. sesji – prestiżowego i międzynarodowego wydarzenia, podczas którego podejmowane są decyzje o wpisie miejsc o wyjątkowej powszechnej wartości, stanowiących wspólne dziedzictwo ludzkości, na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Sam fakt, że jesteśmy członkiem Komitetu, do którego należy jedynie 21 państw z pośród 193, które podpisały Konwencję, jest wyróżnieniem, ale też dowodem na wytrwałość Polski, żeby wejść do tego zaszczytnego grona. Cieszymy się, że równie skuteczna okazała się nasza determinacja w uzyskaniu pozytywnej decyzji UNESCO o byciu gospodarzem 41. sesji, która zostanie zorganizowana w Krakowie – komentuje prof. nadz. dr hab. inż. arch. Małgorzata Rozbicka, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Zaszczytny udział Polski w organizacji i koordynacji 41. sesji to jeden z ważniejszych momentów   naszych  działań związanych z ochroną dziedzictwa światowego, ale nie jedyny. Historia aktywności Polski w tym zakresie sięga długo przed tym zanim Konferencja Generalna UNESCO przyjęła w 1972 r. Konwencję. W 1948 r. powstała Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN), czerpiąca z przedwojennych doświadczeń, w tym dorobku naukowego prof. Władysława Szafera. W 1956 r. powołane zostało Międzynarodowe Centrum Studiów nad Ochroną i Restauracją Dóbr Kultury (ICCROM).  Pierwszym przewodniczącym jego rady naukowej był prof. Stanisław Lorentz. Niecałą dekadę później powstała Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków (ICOMOS), której kongres założycielski odbył się w Warszawie w 1965 r. Obydwie te organizacje to najistotniejsze ciała doradcze Komitetu Światowego Dziedzictwa.

Udział polskich ekspertów w kształtowaniu idei wspólnego dziedzictwa ludzkości miał również znaczenie w kontekście odbudowy zniszczonej po wojnie Warszawy. Dzięki doświadczeniu wybitnych polskich naukowców precyzyjnie odbudowane Stare Miasto stało się pierwszym zrekonstruowanym zabytkiem wpisanym listę UNESCO.

Wydawało się, że rekonstrukcja zabytków Warszawy przeszła już do historii i nie przykuwa uwagi świata. Dzisiaj to się bardzo zmieniło, a powodem jest zniszczenie miast – głównie Aleppo. Pół roku temu w Brukseli spotkałam się z jedną z ważniejszych osób w UNESCO z prof. Francesco Bandarinem, który po raz pierwszy zadał mi pytanie: jak odbudowaliście Warszawę, tzn. na podstawie jakich planów, ile pracowali konserwatorzy. (…) Obecnie chodzi o przyszłą odbudowę Aleppo, w związku z tym oczy UNESCO są powtórnie zwrócone na Warszawę. –powiedziała prof. IH dr hab. PAN Magdalena Gawin, Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków, Pełnomocnik ds. organizacji 41. sesji.

Głównym organizatorem sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które powołało Pełnomocnika ds. organizacji 41. sesji w osobie Pani wiceminister Magdaleny Gawin. Narodowy Instytut Dziedzictwa zapewnia obsługę merytoryczną, organizacyjną i administracyjną Pełnomocnika, co w praktyce oznacza, że jest koordynatorem i organizatorem wykonawczym sesji.

W celu organizacji przedsięwzięcia zostały powołane odpowiednie struktury. Na poziomie rządu jest to zespół międzyresortowy. W jego skład, oprócz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wchodzi m.in. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Środowiska oraz odpowiednie służby. Na poziomie Narodowego Instytutu Dziedzictwa funkcjonuje Zespół zadaniowy ds. organizacji 41. sesji, wspierany przez kolegium doradcze dyrektora NID.

Równolegle, podobnie jak w latach ubiegłych, NID koordynuje przygotowania polskiej delegacji do sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa od strony merytorycznej. Sześć tygodni przed dorocznym spotkaniem udostępniane są raporty przygotowane przez sekretariat i organizacje doradcze. Zespół Instytutu pod kierownictwem Katarzyny Piotrowskiej analizuje te materiały i we współpracy z członkami delegacji na sesję Komitetu oraz przedstawicielami Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ministerstwa Środowiska przygotowuje propozycje merytorycznego stanowiska Polski w sprawach istotnych z punktu widzenia Konwencji Światowego Dziedzictwa oraz interesu Polski.

• Szczegółowe informacje dotyczące 41. sesji dostępne są na stronie wydarzenia: www.41whckrakow2017.pl  oraz Twitterze: @info_whc
• Obrady Komitetu Światowego Dziedzictwa będą transmitowane na żywo online na stronie UNESCO: http://whc.unesco.org/en 
• Zdjęcia polskich miejsc światowego dziedzictwa dostępne są na stronie: www.zabytek.pl

Kontakt dla mediów:

Anika Paliszewska

Narodowy Instytut Dziedzictwa
ul. Kopernika 36/40 
00-924 Warszawa
Tel: +48 572 660 085
E-mail: media@41whckrakow2017.pl

9 września 2017 roku rusza jubileuszowa, 25. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa, w ramach której w całej Polsce odbędzie się kilkadziesiąt specjalnych imprez plenerowych, koncertów, wystaw czy spacerów. Część z nich dotyczyć będzie ładu i zagospodarowania w przestrzeni publicznej, czyli tematu, który porusza kampania społeczna „Krajobraz mojego miasta”. By zachęcić wszystkich do aktywnego włączenia się w obchody EDD poniżej zamieszczamy listę tylko kilku wydarzeń, w których warto wziąć udział.
Koordynatorem Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce jest Narodowy Instytut Dziedzictwa. Pełna lista wydarzeń dostępna jest na stronie: www.edd.nid.pl.

1.    Warszawa, woj. mazowieckie: „Szklane domy” – mit a rzeczywistość.

Tematem wydarzenia będzie architektura modernizmu. Jedną z głównych atrakcji będzie udostępniony taras tzw. Szklanego Domu na Żoliborzu, na którym zaprezentowana zostanie specjalna wystawa oraz wygłoszony wykład. Podczas wydarzenia będzie można otrzymać bezpłatnie egzemplarze publikacji Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków pt.: „Jak modernizować modernizm? Zabytki architektury mieszkaniowej modernizmu. Dobre praktyki konserwatorskie dla mieszkańców i użytkowników”. (Szczegóły dostępne TUTAJ)

2.    Zakopane, woj. mazowieckie: Krajobraz Zakopanego – nasze dziedzictwo
Zakopane oprócz niezwykłego otoczenia i wyjątkowej kultury znane jest również jako ośrodek turystyczny, a co za tym idzie doskonałe miejsce na inwestycje i reklamy. Jak wykorzystać ten potencjał nie niszcząc przy tym górskiego krajobrazu? Wszystkiego będzie można dowiedzieć się podczas wydarzenia. (Szczegóły dostępne TUTAJ)

3.    Ostróda, woj. warmińsko-mazurskie: Krajobraz mojego miasta – dziedzictwo prawdziwe czy urojone?
Podczas spotkania odbędzie się dyskusja o kierunkach i zagrożeniach w  gospodarowaniu przestrzenią miejską Ostródy. Dyskusję poprzedzi projekcja filmu „Krajobraz mojego miasta”,  przygotowanego w 2016 roku przez Narodowy Instytut Dziedzictwa z inicjatywy Generalnego Konserwatora Zabytków (szczegóły dostępne TUTAJ)

4.    Poznań, woj. wielkopolskie: Przechadzka po Poznaniu
Na przykładzie poprzemysłowego obiektu, jakim jest dawny Browar Huggerów organizatorzy pokażą, jak tego typu obiekty funkcjonują w zmienionej formie i przeznaczeniu. Uczestnicy wydarzenia zobaczą jak po gruntownej przebudowie nieczynny już browar na nowo wpisał się w krajobraz nowoczesnego miasta. (Szczegóły dostępne TUTAJ)

5.    Tykocin, woj. podlaskie: „Mieszkalna architektura drewniana w krajobrazie urbanistycznym Tykocina od XVIII w. do dziś”
Na uczestników wydarzenia czeka m.in. wycieczka szklakiem architektury drewnianej Tykocina. Trasa rozpocznie się pod pomnikiem Czarnieckiego na XVIII–wiecznym rynku, będzie wiodła ulicą Złotą w kierunku dawnej żydowskiej dzielnicy Kaczorowo, następnie Choroszczańską, Jordyką i ul. Klasztorną do dzielnicy Nowe Miasto. (Szczegóły dostępne TUTAJ Informator podlaski, str. 27).

„Usługi ekosystemowe – możliwości i potencjał krajobrazu” VII konferencja poświęcona wdrażaniu Europejskiej Konwencji Krajobrazowej w Polsce odbędzie się 18 października 2018 r. w Centrum konferencyjnym Nimbus, Al. Jerozolimskie 98, Warszawa. W konferencji weźmie udział p.o. Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Bartosz Skaldawski, który przedstawi referat pt. „Krajobraz kulturowy – wartości, ochrona”. 

Program konferencji do pobrania TUTAJ.

Film „Piękne polskie drewniane” został zaprezentowany 21.07.2018 r. w trakcie tradycyjnych żniw w ryglowej (zabytkowej) zagrodzie w Gosławiu (k/Trzebiatowa). Pokaz filmu stał się kanwą do prezentacji historii zagrody oraz problemów konserwatorskich i użytkowych, które przestawił Waldemar Witek (OT NID w Szczecienie) w trakcie zwiedzania poszczególnych budynków.

Kampania społeczna „Krajobraz mojego miasta” dotarła „pod strzechę”, gdzie problematykę budownictwa drewnianego (w tym przypadku ryglowego) zaprezentowano w oryginalnych wnętrzach zabytkowej i użytkowanej rolniczo zagrody, a uczestnicy mogli dosłownie „dotknąć” drewnianej materii.

Narodowy Instytut Dziedzictwa i Śląski Urząd Wojewódzki 28 listopada 2017 r. zorganizują dla przedstawicieli samorządów konferencję poświęconą gospodarowaniu przestrzenią publiczną z poszanowaniem kulturowego krajobrazu regionu. Konferencja jest częścią kampanii „Krajobraz mojego miasta”.

Spotkanie zainaugurują: Jarosław Wieczorek – Wojewoda Śląski, prof. Magdalena Gawin – Podsekretarz Stanu MKiDN, Generalny Konserwator Zabytków prof. Małgorzata Rozbicka – Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Oprócz projekcji filmu „Krajobraz mojego miasta„, w programie konferencji przewidziane są także następujące wystąpienia eksperckie:
– Agnieszka Olczyk, Kierownik Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Katowicach – „Park Kulturowy i uchwała reklamowa – narzędzia prawne do ochrony krajobrazu kulturowego”;
– Łukasz Konarzewski, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków – „Praktyka działań konserwatorskich na przykładzie Cieszyna i innych miast województwa śląskiego”;
– arch. Agnieszka Kaczmarska, arch. Piotr Buśko, Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Katowice – „Konkurs architektoniczny jako narzędzie właściwego kształtowania przestrzeni miejskich”;
– Urząd Miasta w Bieruniu – „Park Kulturowy narzędziem ochrony obszaru Staromiejskiego Bierunia”;
– Aleksander Krajewski, Fundacja Napraw Sobie Miasto – „W jaki sposób zminimalizować ryzyko konfliktów społecznych przy tworzeniu tzw. uchwał krajobrazowych”.

Konferencja odbędzie się 28 listopada 2017 roku w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach przy pl. W. Kilara 1.

W sobotę 18 listopada 2017 roku w Pałacu Siemczyno odbędą się XIX Henrykowskie Spotkania Kulturalne. Podczas wydarzenia goście będą mieli okazję obejrzeć film „Krajobraz mojego miasta” będący elementem kampanii społecznej o tym samym tytule mającej na celu zwrócenie uwagi władz samorządowych, a także firm, instytucji oraz społeczeństwa na wspólną przestrzeń publiczną (planowanie i zarządzanie) jak również wykształcenie poczucia odpowiedzialności za zabytki oraz ich najbliższe otoczenie.

Więcej informacji na temat XIX Henrykowskich Spotkań Kulturalnych można znaleźć na fanpage wydarzenia.

8 listopada, podczas Targów Dziedzictwo w Warszawie odbył panel ekspercki, którego motywem przewodnim była idea kampanii Krajobraz mojego miasta. Panel składał się z dwóch sesji: pierwsza poświęcona była tematyce chaosu reklamowego oraz prawidłowego gospodarowania przestrzenią publiczną i zielenią miejską, natomiast druga – świeckiej architekturze drewnianej. Gości powitała prof. Małgorzata Rozbicka, Dyrektor NID.

Pierwsza sesja poświęcona była kampanii „Krajobraz mojego miasta”. Rozpoczęła się projekcją filmu o tym samym tytule. Film ten diagnozuje najpowszechniejsze problemy polskich miast i pokazuje, jak sobie z nimi radzić. Najważniejsze kwestie poruszane w filmie, to ograniczanie reklamowego chaosu, dbałość o miejską zieleń, w tym zabytkową, czy ochrona miejskiego dziedzictwa oraz miejsc pamięci. Po projekcji odbyła się debata z udziałem ekspertów: Iwony Solisz, b. Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Marka Kajsa, zastępcy Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Romana Marcinka z Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Moderatorem sesji był dr Krzysztof Wielgus, wykładowca Politechniki Krakowskiej.

Tytuł drugiej sesji również został zaczerpnięty z filmu Narodowego Instytutu Dziedzictwa. „Piękne, polskie, drewniane” to film, w którym wypowiadają się eksperci i pasjonaci drewnianej architektury świeckiej. Przekonują oni, że drewniane budownictwo jest wartościowe i piękne. Film zbiera również dobre przykłady modernizacji drewnianych budynków. Tę sesję również rozpoczęła projekcja filmu, a do dyskusji po filmie zaproszeni zostali przedstawiciele różnych środowisk: dr Hubert Ossadnik i mgr Danuta Blin-Olbert z Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Maria Markiewicz z Centrum Badań nad Historią i Kulturą Małych Miast w Tykocinie oraz Dariusz Kopciowski, Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Debata moderowana przez Mariusza Czubę, z-cę Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa, skupiała się wokół doświadczeń i spostrzeżeń dotyczących palącej konieczności ochrony zabytkowej, świeckiej architektury drewnianej.

Kampania społeczna „Krajobraz mojego miasta” prowadzona przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i MKiDN to projekt zachęcający do wprowadzania zmian w przestrzeni polskich miast. Kampania ta skierowana jest do szerokiego grona odbiorców, zarówno do społeczeństwa, jak i działaczy samorządowych oraz profesjonalistów z dziedziny architektury, urbanistyki, planowania, ale także konserwacji zabytków. Jej celem jest kształtowanie odpowiedzialnej i aktywnej postawy w dbałości o wspólną przestrzeń miejską.

Zapraszamy do zapoznania się z założeniami kampanii społecznej „Krajobraz mojego miasta” krajobrazmojegomiasta.pl.